Web 2.0 the Next Ten Years

The Next Ten Years is een nieuwe reeks van XS4ALL in samenwerking met uitgeverij Nijgh & Van Ditmar. Elk halfjaar verschijnt er een boekje, steeds met een eigen thema en allemaal gaan ze over de maatschappelijke veranderingen die internet teweeg brengt.

Alweer twee weken geleden werd deel 4 uit deze serie gepresenteerd. Het boekje 'Beter internet' (flaptekst) - onder redactie van Karin Spaink - relativeert de invloed van Web 2.0 vanuit historisch perspectief.
Een andere invalshoek dan die van Andrew Keen in zijn veelbesproken kritische boek 'The Cult of the Amateur' (De apencultuur: hoe internet onze beschaving ondermijnt).


Volgens Keen is Web 2.0 een overschat en zelfs gevaarlijk fenomeen. Niet de massa, maar een kleine anonieme groep, geeft sites als Wikipedia, Flickr en YouTube een gezicht. "Op die manier ontbreekt context, is onduidelijk wie de bijdragen levert", aldus Keen in Emerce.

Het internetideaal - macht weghalen bij de grote media, het grote zakenleven en de grote overheid en die zogenaamd teruggeven aan de burger - heeft geleidt tot een soort 'Democratie 2.0' dat alles behalve transparant is. Sterker nog, het neigt naar een totale chaos. Iedere 'aap' met een computer en een internetaansluiting kan een blog in de lucht brengen waarop hij boeken en films recenseert en gerenommeerdeschrijvers, acteurs, wetenschappers en politici schoffeert. Als we er niet voor waken, resten ons, volgens Keen, slechts de wanstaltige producten van amateurs en zal de cultuur van de apen overheersen.

Dan gaat het er in het boek 'Beter internet' wat bedaagder aan toe. Het boek bundelt interviews met specialisten op een aantal gebieden, behalve internet. Onder hen: de directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau, Paul Schnabel, en een hoogleraar Intellectueel Eigendomsrecht, Bernt Hugenholtz. Ook Abraham de Swaan en Michail Schwartz delen hun visies op de recente technologische en sociale ontwikkelingen. Sociale veranderingen die soms al decennia geleden zijn begonnen, krijgen nu ook gestalte op het web. Oude wijn in nieuwe zakken?

In 'Beter internet' wordt ook vastgesteld dat populaire sites en typische Web 2.0-exponenten als sociaal netwerk Hyves, fotosite Flickr en encyclopedie Wikipedia niet worden gevuld door professionals, maar door de gebruikers. Gevolg is dat het onderscheid tussen amateurs en professionals vager wordt, of zelfs verdwijnt.

Schnabel: "De behoefte aan experts zal altijd blijven bestaan. Wikipedia mag dan veel accurate informatie bevatten over Piet Mondriaan, er is nog altijd een expert nodig om een echte Mondriaan te kunnen onderscheiden van een kopie."
De Swaan spreekt in dit verband over 'le regard', de speciale blik waarmee de deskundige zich onderscheidt van de leek. "Je kunt op internet allerlei feiten over wetten en regels opzoeken, maar dat betekent niet dat je geen advocaat meer nodig hebt."

Valerie Frissen, hoogleraar ICT en Sociale Verandering, vindt overigens dat in het boekje de betekenis van Web 2.0 wordt onderschat. "Technologie mag dan misschien niet dé oorzaak zijn van alle veranderingen, maar de technologie is wel een enorme katalysator." In NRC.Next van 17 juni 2008 somt Frissen een lijst op van veranderingen die volgens haar het gevolg zijn van Web 2.0: radicale informalisering; de professionalisering van de leek; het vervagen van de grens tussen het publieke en private domein; extreme transparantie; verandering van eigendomsverhoudingen en een verschuiving van de macht over informatie.

Ik zou daar de transformatie van consument naar producent aan willen toevoegen. Waarbij ik me aanvraag welke gevolgen deze nieuwe producentenrol heeft op ons consumentengedrag. Zijn we straks zo druk bezig onszelf te profileren op Web 2.0, dat we geen tijd meer overhouden voor het lezen van zoiets achterhaalds als een 'goed' boek? Kijkend naar het stapeltje ongelezen boeken op de boekenmolen, ben ik bang dat het die richting uitgaat.

Zo deze aap heeft ook weer z'n postje gedaan!